ỨNG DỤNG CỦA OXY GIÀ TRONG CHẾ BIẾN VÀ BẢO QUẢN THỰC PHẨM

Oxy già (Hydrogen Peroxide) là hóa chất quen thuộc trong ngành chế biến và bảo quản thực phẩm nhờ khả năng diệt khuẩn, khử mùi và làm trắng tự nhiên. Với đặc tính an toàn, phân hủy không độc hại, oxy già giúp nâng cao chất lượng, kéo dài thời gian bảo quản và đảm bảo an toàn vệ sinh cho thực phẩm.

1. Giới thiệu tổng quan về oxy già thực phẩm

Oxy già, hay còn gọi là hydrogen peroxide (H₂O₂), là một hợp chất oxy hóa mạnh được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là chế biến và bảo quản thực phẩm. Nhờ khả năng diệt khuẩn, khử trùng và phân hủy thành nước và oxy – các chất hoàn toàn an toàn cho sức khỏe con người – oxy già trở thành lựa chọn phổ biến trong quy trình sản xuất thực phẩm hiện đại.

Trong thực tế, oxy già có nhiều cấp độ tinh khiết khác nhau. Riêng trong ngành thực phẩm, người ta sử dụng loại oxy già thực phẩm (Food Grade), có độ tinh khiết cao (thường từ 30% trở lên), đáp ứng tiêu chuẩn an toàn quốc tế như FDA hay EFSA.

Oxy già thực phẩm thường có dạng lỏng hơi nhớt, không màu, không mùi. Nó có thể hòa tan cả trong nước hoặc trong cồn. 

2. Đặc tính nổi bật của oxy già

Oxy già có nhiều đặc tính lý hóa giúp nó trở thành chất phụ trợ lý tưởng trong chế biến thực phẩm:

• Khả năng oxy hóa mạnh: Dễ dàng phá vỡ màng tế bào của vi sinh vật, nấm mốc, vi khuẩn, giúp khử trùng nhanh chóng.
• Phân hủy không độc hại: Sau khi phản ứng, oxy già phân hủy thành nước và oxy, không để lại dư lượng hóa chất nguy hại.
• Tính khử mùi và làm trắng: Có thể loại bỏ mùi hôi, làm sáng màu nguyên liệu thực phẩm tự nhiên.
• Tính ổn định cao: Dễ bảo quản và pha chế trong nhiều điều kiện sản xuất khác nhau.

Nhờ các đặc điểm trên, oxy già ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều công đoạn chế biến thực phẩm hiện đại.

3. Ứng dụng của oxy già trong sản xuất và chế biến thực phẩm

3.1. Làm trắng và khử mùi nguyên liệu thực phẩm

Trong các ngành chế biến như thủy sản, chế biến nông sản, tinh bột, oxy già được dùng để làm sáng màu, khử mùi tanh, hôi hoặc mùi lên men khó chịu. Ví dụ:

• Làm trắng bột mì, bột sắn, tinh bột biến tính.
• Khử mùi hải sản, mực, tôm khô.
• Làm sáng màu dầu ăn hoặc các dung dịch chứa protein.

Tuy nhiên, việc sử dụng oxy già cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về nồng độ và thời gian tiếp xúc để tránh ảnh hưởng đến chất lượng dinh dưỡng của thực phẩm.

3.2. Xử lý và bảo quản trái cây, rau củ

Oxy già có thể được dùng để rửa và khử khuẩn rau quả tươi, giúp loại bỏ vi khuẩn, dư lượng thuốc trừ sâu và nấm mốc bám trên bề mặt.

Một số cơ sở còn dùng dung dịch oxy già loãng (khoảng 1–3%) để kéo dài thời gian bảo quản trái cây, giúp giảm tốc độ hư hỏng và duy trì độ tươi tự nhiên.

3.3. Khử trùng và vệ sinh dụng cụ, thiết bị sản xuất

Một trong những ứng dụng quan trọng nhất của oxy già trong ngành thực phẩm là khử trùng bề mặt và thiết bị. Hỗn hợp oxy già được dùng để vệ sinh:

• Dây chuyền sản xuất, bồn chứa, băng tải.
• Dụng cụ chế biến như dao, thớt, khay, thùng chứa.
• Bao bì, chai lọ, nắp chai trước khi đóng gói thực phẩm.

Oxy già giúp tiêu diệt vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm như E. coli, Salmonella, Listeria, đảm bảo môi trường sản xuất luôn đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

3.4. Ứng dụng trong sản xuất đồ uống và sữa

Trong ngành sản xuất nước giải khát, nước trái cây, sữa tiệt trùng, oxy già được sử dụng để khử trùng bao bì giấy, nắp hộp, ống hút trước khi đóng gói.

Đây là một phần quan trọng trong công nghệ tiệt trùng vô trùng (aseptic filling), giúp kéo dài hạn sử dụng mà không cần sử dụng chất bảo quản hóa học.

4. Ưu điểm khi sử dụng oxy già trong chế biến và bảo quản thực phẩm

• An toàn và thân thiện môi trường: Phân hủy hoàn toàn, không gây tồn dư hóa chất.
• Hiệu quả cao: Diệt khuẩn mạnh, thời gian tác dụng nhanh.
• Giảm chi phí vận hành: Thay thế được nhiều hóa chất khử trùng khác như clo, acid peracetic, giúp tiết kiệm chi phí xử lý nước và vệ sinh thiết bị.
• Không ảnh hưởng hương vị thực phẩm: Khi sử dụng đúng cách, oxy già không gây thay đổi mùi vị, màu sắc hoặc giá trị dinh dưỡng của thực phẩm.

5. Lưu ý khi sử dụng oxy già trong ngành thực phẩm

Mặc dù có nhiều lợi ích, oxy già cần được sử dụng đúng quy trình để đảm bảo an toàn tuyệt đối:

• Chỉ dùng loại oxy già đạt chuẩn thực phẩm (Food Grade), không dùng loại công nghiệp.
• Pha loãng đúng tỷ lệ theo hướng dẫn kỹ thuật, tránh nồng độ quá cao gây ăn mòn hoặc phá vỡ cấu trúc thực phẩm.
• Trang bị bảo hộ lao động khi tiếp xúc trực tiếp, vì oxy già đậm đặc có thể gây kích ứng da hoặc mắt.
• Không lạm dụng trong chế biến thực phẩm để tránh làm thay đổi thành phần tự nhiên của sản phẩm.

Oxy già là trợ thủ đắc lực trong chế biến và bảo quản thực phẩm, nhờ khả năng khử trùng mạnh, an toàn và thân thiện môi trường. Từ khâu làm sạch thiết bị, xử lý nguyên liệu đến bảo quản sản phẩm, oxy già giúp nâng cao chất lượng và kéo dài thời hạn sử dụng thực phẩm một cách hiệu quả. Nếu doanh nghiệp bạn cần lựa chọn oxy già đạt chuẩn thực phẩm vui lòng liên hệ với hóa chất Việt Mỹ chúng tôi để được cung cấp sản phẩm chính hãng, giá tốt, đảm bảo hiệu quả sử dụng và tuân thủ quy định an toàn thực phẩm. Trân trọng cảm ơn quý khách.